KOCHAJMY ZIELEŃ BĘDZIEMY LEPSI
| Nawet pobieżne obserwacje wskazują , że w naturze ludzkiej leży sympatia dla roślin ozdobnych. Lubimy rośliny ozdobne za ich, kształt, za urok rzec by można osobisty. Czy sympatię do kwiatów i roślin ozdobnych mamy zakodowaną w postaci jakiegoś kawałka genu? Na to wygląda, choć nikt z genetyków nie badał tego zagadnienia. Pośrednim dowodem może być fakt, że w świadomości każdego człowieka tkwi ideał „dom w kwiatach i roślinach ozdobnych”. Zieleń, czyli drzewa i krzewy ozdobne otaczające ludzkie siedziby kojarzą się nam ze szczęściem, spokojem. I znów pewnie coś w tym skojarzeniu jest z prawdy, bo przecież ktoś, kto lubi zieleń nie może nie może być zły. Współcześni filozofowie Wschodu twierdzą z przekonaniem, że wzbudzanie dobrych uczuć, a na pewno czynią to kwiaty i wszelkie rośliny ozdobne wokół domu, tworzy atmosferę przyjaźni, w której ludziom żyje się znacznie łatwiej i pogodniej. Rozejrzyjmy się wokół siebie. Jest w tej chwili odpowiednia pora do tego, aby pomyśleć co można już wiosną zmienić wokół swojego domu, na swojej posesji, działce pracowniczej, co można zrobić aby moje osiedle ładniej wyglądało, i co podpowiedzieć ludziom odpowiedzialnym za zieleń w naszym mieście by było ono bardziej przytulne i ładniejsze. Coraz częściej stawiamy sobie pytanie, czy można założyć ogród w dużym mieście przy domku jednorodzinnym lub na niewielkiej działce pracowniczej nie ponosząc przy tym zbyt dużych kosztów. Jeśli tak, to czy będzie on spełnieniem naszych marzeń i oczekiwań. Z reguły właściciele chcieliby widzieć w naszych ogrodach wiele różnorodnych elementów wyposażenia , np. baseny, pergole, altany, kuchnie ogrodowe, oraz dużo gatunków roślin charakteryzujących się zróżnicowanymi wymaganiami siedliskowymi. Powszechne są także: z jednej strony chęć posiadania ogrodu bardzo strojnego , a z drugiej założenie , żeby na prace pielęgnacyjne poświęcić możliwie mało czasu. Podstawowym i najczęstszym błędem jest rozpoczynanie od zakupienia roślin bez znajomości ich wymagań oraz cech plastycznych. Następnie sadzi się zwykle rośliny w pośpiechu, w miejscach przypadkowych. Takie postępowanie prowadzi do niekontrolowanego rozwoju ogrodu. Część roślin, których wymagań nie dopasowano do konkretnego miejsca, będzie rosła słabo lub całkiem zmarnieje. Gatunki bardziej tolerancyjne mogą nawet nieźle się rozwijać, ale chaotycznie stworzone z nich kompozycje są z reguły zdekompletowane lub w miarę upływu czasu okazują się nieciekawe. Moda w dzisiejszym świecie dotyczy nie tylko sukien i kapeluszy. Istnieją również prądy w sztuce kształtowania ogrodów i choć nie zmieniają się tak szybko jak krój damskiego płaszcza, zmiany te są jednak zauważalne. W naszym klimacie północno-wschodniej Polski podstawową grupa ozdobnych roślin którymi chętnie upiększamy otoczenie są w dalszym ciągu drzewa i krzewy iglaste, bowiem wśród liściastych niewiele gatunków wytrzymuje polskie zimy. Dlatego „iglaki” są osnową niemal każdego ogrodu. Mogą też (w postaci żywopłotu) stanowić żywą całoroczną osłonę od wiatrów. Są one roślinami zawsze zielonymi. Ich igły, poza kilkoma wyjątkami, pozostają na roślinie przez kilka lat. |
Regularny kształt oraz intensywne zielone zabarwienie stanowią ładny kontrast dla nieregularnie rosnących drzew i krzewów liściastych oraz dla pozostałych roślin ozdobnych. Ponieważ piękno ich ujawnia się dopiero po kilku latach po posadzeniu, należy więc sadzić iglaki w sposób przemyślany. Musimy brać pod uwagę to, że każda roślina iglasta będzie rosła w otoczeniu innych roślin, z którymi powinna stanowić harmonijną całość. Iglaki możemy sadzić pojedynczo, w grupach jednorodnych, ale także wraz z drzewami i krzewami liściastymi Zanim zdecydujemy się na wybór konkretnej rośliny iglastej, musimy najpierw zapoznać się z danymi dotyczącymi nie tylko wymiarów osiąganych w pełni dojrzałości, pokroju i ubarwienia, ale także z wymaganiami co do stanowiska. Powinniśmy zwracać uwagę na to, żeby do danych warunków klimatycznych i glebowych dobrać najbardziej odpowiednie gatunki i odmiany, które będą tworzyć harmonijną całość z okolicznym krajobrazem. Do małych ogrodów przydomowych i ogródków działkowych (dawnych pracowniczych), ze względu na funkcje spełniane w ogrodzie, drzewa i krzewy iglaste można podzielić na następujące grupy: -samotniki, czyli te, które sadzimy pojedynczo bądź w luźnych grupach, tak aby atrakcyjny pokrój każdej z nich był dobrze widoczny. Mogą to być formy karłowe, jak świerk biały Conica czy Alberta Globe, rozłożyste, jak jałowiec wirginijski Grey Owl czy też drzewka o bardzo regularnym pokroju, np. Swierk serbski, jodła konkolor, cyprysik nutkajski Pendula. - krzewy o poziomym wzroście, wykorzystywane są często do umacniania skarp, lub zbiorników wodnych. Sadzone przy różnego rodzaju murkach, schodach czy w skrzynkach opadają kaskadowo przysłaniając je i wówczas dodają uroku nie zawsze najładniejszej architekturze ogrodowej. Mogą również zastąpić kosztowny i wymagający dużo pracy trawnik. W grupie tej możemy znaleźć formy bardzo niskie, nie przekraczające 10 cm przy 1 m średnicy, jak jałowiec płożący Wiltoni o intensywnej niebieskiej barwie igieł lub jego odmianę podobna w pokroju, lecz o zabarwieniu bardziej stalowoniebieskiej Douglasii. Funkcje okrywowe dobrze spełniają też niektóre nieco wyższe krzewy iglaste, jak jałowiec płożący Blue Chip, odmiana o intensywnie srebrzysto niebieskiej barwie. - gatunki i odmiany żywopłotowe – jest to bardzo ważna grupa iglastych o masowym zastosowaniu dla osłony nie tylko od wiatru, ale także od słońca, kurzu, wreszcie dla izolacji wizualnej. Rośliny iglaste nadają się zarówno na żywopłoty formowane (strzyżone) jak i nie formowane oraz na ściany osłonowe. Na strzyżone żywopłoty wybiera się rośliny, które dobrze znoszą cięcie i mają duże zdolności regeneracyjne nawet w starszym wieku. Do założenia żywopłotów i ścian osłonowych nadają się : żywotnik zachodni i jego odmiany Smaragd, Columna, Wareana, Rheingold, Aurescens, świerk kłujący i jego odmiany, świerk serbski, świerk biały i bardzo dużo innych drzew i krzewów w zależności od upodobania. - iglaste sadzone w grupach, przede wszystkim dla uzyskania barwnej plamy żądanych rozmiarów – tu atrakcyjne są wszystkie formy karłowe, z uwzględnieniem odmian o kontrastowych, żółtych igłach. Bardzo przydatne są w tym wypadku krzewy ekspansywne, o małych wymaganiach np. jałowce wirginijski Tripartita, chiński –Hetzi czy Mint Julep, oraz sosna górska kosodrzewina czy cis pospolity Elegantissima. Należy kierować się zasadą, że tzw. Odmiany barwne musza rosnąć w pełnym nasłonecznieniu, gdyż tylko wtedy dają pełny efekt kolorystyczny (szczególnie te o żółtych igłach). Generalnie wysokie wymagania co do światła mają: jałowce, modrzewie, jodły i większość świerków. Każde nieprawidłowe zastosowanie roślin iglastych jest bardzo brzemienne w skutki niż drzew i krzewów liściastych, gdyż iglaki to rośliny o statecznym wyglądzie, nie zmieniające się zbytnio w ciągu roku. Z tego względu większość kompozycji z iglaków oddziałuje jako stosunkowo stałe elementy krajobrazu, a ich estetyczne właściwości podlegają niewielkim wpływom środowiska. Pamiętajmy, że ogród jest żywym organizmem itrudno jest mówić o jego skończonej postaci. Podlega on przemianom, które są skutkiem rozwoju roślin, ale również ich zamierania. |
Artykuły prasowe o tematyce ogrodniczej drukownane w latach 2004-2006
w Kurierze Porannym i Gazecie Współczesnej przez Jerzgo Gwoździeja.