ROZMNAŻANIE ROŚLIN
Jeśli lubimy rośliny, to jednocześnie mamy ochotę „uszczęśliwiać nimi naszych przyjaciół, a więc po prostu rozdawać rośliny, i to właśnie te, które uprawiamy, podziwiamy i sami je rozmnażamy. Rośliny rozmnażamy albo generatywnie – przez wysiew nasion lub zarodników, bądź też wegetatywnie – przez podział osobników, sadzonkowanie lub szczepienie. Większość roślin uprawianych do celów zdobniczych można rozmnażać zarówno z nasion, jak i wegetatywnie. W praktyce ogrodniczej rozmnażanie generatywne nie zawsze jednak daje dobre wyniki, gdyż często rośliny otrzymane z nasion nie powtarzają cech rośliny macierzystej. Z własnej praktyki wiem, że jeżeli weźmiemy nasiona z szyszki świerka srebrnego to po wysiewie otrzymamy tylko kilka sztuk roślin które powtórzą cechę rośliny matecznej, a więc będą bardzo srebrne, inne rośliny będą miały odcień zbliżony do koloru zielonego. Olbrzymią większość odmian roślin ozdobnych rozmnażamy tylko wegetatywnie. Nasiona które wysiewamy, powinny pochodzić od rośliny określonej odmiany i muszą być dobrze wykształcone, tj. zawierać odpowiednią ilość składników zapasowych oraz mieć zdrowy, nie uszkodzony zarodek. Powinniśmy więc posługiwać się nasionami, które osiągnęły dojrzałość zupełną. Nasiona niezupełnie dojrzałe kiełkują znacznie gorzej, przy czym wyrastają z nich rośliny słabe. Zdolność kiełkowania zachowują nasiona przez bardzo różne okresy czasu, rozmaita jest również ich szybkość kiełkowania. Zależy to przede wszystkim od gatunku rośliny, budowy nasienia, wreszcie wieku nasion. Dla ciekawości podam, że spośród 12 nasion palmy howea, które były przechowywane przez 105 lat, dwa wykiełkowały. Wiek nasion obniża jednak znacznie ich zdolność kiełkowania. Nasiona niektórych roślin, okryte są twarda łupiną, która niezmiernie utrudnia przenikanie wody, wskutek czego proces pęcznienia jest znacznie opóźniony. Ażeby przyśpieszyć kiełkowanie tego rodzaju nasion, zalecane jest nadcinanie łupiny. Częściej uciekamy się do moczenia nasion w gorącej wodzie (75-80 st.C) w ciągu 24 godzin. W niektórych przypadkach poddajemy je działaniu stężonego kwasu siarkowego (nie polecam). |
Nie zawsze jednak za pomocą tych zabiegów daje się przyśpieszyć proces kiełkowania. Nie dają one żadnego efektu lub tylko niewielki, gdy mamy do czynienia z roślinami, których nasiona przechodzą proces wtórnego dojrzewania, ściślej mówiąc okres spoczynku, przypadający zazwyczaj na okres spoczynku zimowego rośliny danego gatunku. Nasiona tych roślin wysiane w jak najbardziej, zdawałoby się, sprzyjających warunkach kiełkują dopiero po upływie kilku, a nawet kilkunastu miesięcy. Nasiona takie nie wysiewa się od razu po sprzęcie, lecz przechowuje się przez okres zimowy w skrzynkach lub doniczkach przysypane piaskiem lub torfem. Ten sposób przechowywania nasion nazywamy stratyfikacją. Skrzynkę ze stratyfikowanymi nasionami zakopujemy w ziemi na taką głębokość , aby była zabezpieczona przed mrozem, lub umieszczamy w piwnicy o temperaturze około 5 st.C. Wyższa temperatura wpłynie ujemnie na szybkość kiełkowania. Nasiona wysiewamy zazwyczaj do skrzynek lub misek w ziemię lekką z domieszką piasku lub torfu. Nasiona większe wysiewamy pojedynczo w rowki, a drobne wysiewamy rzutowo. Po wysiewie przykrywamy nasiona ziemia zmieszaną z torfem lub piaskiem. Grubość warstwy ziemi którą przykrywamy zależy od wielkości nasion. W praktyce przyjęto zasadę, że nasiona powinny się znajdować w ziemi mniej więcej na głębokości równej dwukrotnej ich grubości. Przykrycie nasion zbyt grubą warstwą ziemi wpływa ujemnie na przebieg kiełkowania. Ziemia w którą mają być wysiane nasiona, musi być odpowiednio wilgotna; w zbyt suchej nasiona wschodzą późno i nierównomiernie, nie są bowiem w stanie pobrać od razu tej ilości wody, która jest niezbędna do pobudzenia zarodka do wzrostu i uruchomienia pokarmów nagromadzonych w nasieniu Na przebieg kiełkowania olbrzymi wpływ wywiera temperatura środowiska. Nasiona większości roślin ozdobnych kiełkują jeśli tylko temperatura ziemi będzie w granicach 20 – 30 st.C. Zabiegi pielęgnacyjne podczas kiełkowania polegają na podlewaniu tak, aby w ziemi znajdował się zawsze odpowiedni zasób wody. Podlewać należy przez drobne sito, lub za pomocą rozpylacza, gdyż silny strumień wody może spłukać nasiona. Gdy nasiona już powschodzą, siewki lekko cieniujemy starając się zapobiec przypaleniu ich przez promienie słoneczne. Podlewanie w tym czasie należy nieco ograniczyć, gdyż młode siewki może zaatakować choroba grzybowa tzw. czarna nóżka która powoduje masowe wypadanie. Kiedy siewki odpowiednio podrosną przesadzamy je do małych doniczek. |
Artykuły prasowe o tematyce ogrodniczej drukownane w latach 2004-2006
w Kurierze Porannym i Gazecie Współczesnej przez Jerzgo Gwoździeja.