PIERWSZE KROKI PRZY URZĄDZANIU OGRODU

Ogród jest naszą wizytówką, jednak przede wszystkim wzbogaca dom o dodatkowe wnętrze - bogatsze i bardziej intrygujące od wnętrz mieszkalnych. O jego wyjątkowości decyduje roślinność - jej wygląd i nastrój, na co maja wpływ zarówno pory roku jak i pogoda. Życie pędzi tak w zawrotnym tempie, że coraz mniej mamy czasu, aby obcować na co dzień z przyrodą i dlatego ogród przy jest dla nas tak dużą szansą. Tu możemy znaleźć trochę natury, odpocząć od zgiełku miasta, choć na chwilę oderwać się od kłopotów. Nie szczędźmy zatem ani kosztów, ani wysiłków na urządzenie ogrodu. Poprawnie założony - odpłaci nam za ten trud sowicie, choć na efekty czeka się lata. Droga od leżącego odłogiem kawałka gruntu do kwitnącego ogrodu bywa daleka.

Projekt najważniejszy.
Zaprojektowanie i urządzenia otoczenia domu nie jest, wbrew pozorom, sprawą prostą. Wynika to z konieczności pogodzenia często przeciwstawnych rzeczy - pragnień posiadacza ogrodu z wymaganiami środowiska i uwarunkowaniami technicznymi. Z reguły właściciele chcieliby widzieć w swych ogrodach wiele różnorodnych elementów wyposażenia, np. baseny, pergole, altany, kuchnie ogrodowe oraz dużo gatunków roślin charakteryzujących się zróżnicowanymi wymaganiami siedliskowymi. Powszechne są także z jednej strony chęć posiadania ogrodu bardzo strojnego, a z drugiej założenie, żeby na prace pielęgnacyjne poświęcać możliwie mało czasu.

Podstawowe błędy.
Najczęstszym jest rozpoczynanie od zakupienia roślin bez znajomości ich wymagań oraz cech plastycznych. Następnie sadzi się zwykle rośliny w pośpiechu, w miejscach przypadkowych. Takie postępowanie prowadzi do niekontrolowanego rozwoju ogrodu. Część roślin, których wymagań nie dopasowano do konkretnego miejsca, będzie rosła słabo lub całkiem zmarnieje. Gatunki bardziej tolerancyjne mogą nawet nieźle się rozwijać, ale chaotycznie stworzone z nich kompozycje są z reguły zdekompletowane lub w miarę upływu czasu okazują się nieciekawe.

Od czego więc zacząć?
Od wykonania ogólnego projektu, który określi układ funkcjonalno - przestrzenny i koncepcje obsadzania roślinami. W szczegółowym projekcie nasadzeń (następny) uściśla się jakie gatunki roślin należy zgromadzić i w jakiej liczbie. Kolejny wstępny krok to zaplanowanie urządzeń stanowiących tzw. wyposażenie ogrodu.

Jeśli ten pierwszy etap pracy zleca się architektowi krajobrazu, trzeba mu dostarczyć podkład geodezyjny obejmujący aktualne i projektowane zagospodarowanie działki (usytuowanie: budynku mieszkalnego oraz innych zabudowań, drzew i krzewów, instalacji podziemnych itp.) i projekt budynków. W przypadku, gdy decydujemy się na samodzielne wykonanie projektu, warto wcześniej przeglądnąć literaturę z tego zakresu oraz przeprowadzić analizę warunków naturalnych i technicznych występujących na terenie przyszłego ogrodu. Konieczne jest określenie warunków glebowych i wodnych, wyznaczenie miejsc o najlepszym nasłonecznieniu jak i zacienionych, zaznaczenie miejsc narażonych na występowanie silnych wiatrów, erozję oraz oddziaływanie różnych zewnętrznych uciążliwości (np. hałas, zapylenie).

Trzeba również przeanalizować wizualne powiązania przyszłego ogrodu z terenami z nim sąsiadującymi, co pozwoli na zharmonizowanie kompozycji nasadzeń z często atrakcyjnymi widokowo obszarami zewnętrznymi. Z drugiej strony pomoże to wskazać miejsca wymagające stworzenia izolacji przestrzennych (np. żywopłotu).
 		   Ogólne ważne zasady.
Ze względu na zróżnicowanie warunków naturalnych i z wielu innych powodów, każdy ogród wymaga indywidualnego rozpatrzenia. Niemniej można wskazać kilka prawideł pozwalających na uzyskanie poprawnego układu funkcjonalno - przestrzennego.
  • ogród powinien być wizualnie i funkcjonalnie powiązany z wnętrzem mieszkalnym; dotyczy to przede wszystkim części wypoczynkowej ogrodu, która ma stanowić tzw. zielony pokój
  • w części wypoczynkowej powinien dominować trawnik z umiejscowionymi na jego obrzeżu bylinami i krzewami
  • dobór gatunków roślin uzależnić należy od lokalnych warunków glebowych, hydrologicznych i klimatycznych, z uwzględnieniem wielkości roślin, jaką osiągną one po kilku lub kilkunastu latach
  • trzeba grupować gatunki kwitnące w tym samym okresie
  • nie wprowadza się do obsadzeń rzędowych różnych gatunków roślin lub odmian o różnym pokroju
  • z przodu sadzi się rośliny niższe, a w ich tle stopniowo coraz wyższe
  • na pierwszy plan przeznaczamy rośliny (byliny), których barwa kwiatów lub ulistnienia jest "ciepła" (np. żółta, pomarańczowa, czerwona), a w tle umieszczamy kolory "zimne" (np. niebieski, fioletowy)
  • przy budynkach wysokich należy sadzić niskie drzewa lub krzewy o pokroju horyzontalnym (płożące), natomiast przy niskich budynkach drzewa i krzewy wysokie o pokroju kolumnowym pamiętając, żeby rośliny nie znajdowały się na środku elewacji budynku
  • nie należy zasłaniać ewentualnych skarp, ale je eksponować sadząc na ich szczycie drzewa i krzewy wysokie, zaś u podnóża niskie gatunki bądź odmiany
  • nie należy dzielić płaszczyzny, a zatem nie prowadzić przez jej środek ścieżek itp.
  • powierzchnia i długość ścieżek powinny być jak najmniejsze, zakładamy je tam, gdzie to konieczne.


Artykuły prasowe o tematyce ogrodniczej drukownane w latach 2004-2006
w Kurierze Porannym i Gazecie Współczesnej przez Jerzgo Gwoździeja.